Latarnik ; Wspomnienie z Maripozy; Sachem

Książka

W koszyku

oceń

Latarnik ; Wspomnienie z Maripozy; Sachem / Henryk Sienkiewicz. - Warszawa : Książka i Wiedza, 1987. - 42, [3] s. ; 21 cm.

Autor

Sienkiewicz Henryk (1846-1916). Sienkiewicz Henryk (1846-1916)

Gatunek

Opowiadanie polskie

"Latarnik" Henryka Sienkiewicza powstał w 1880 roku. Jest to nowela o wymowie patriotycznej, uważana za polskie arcydzieło tego gatunku. W komentarzach dotyczących tego utwory pojawiało się stwierdzenie, że w Latarniku udało się Sienkiewiczowi oddać polskiego ducha narodowego. W skondensowanej formie autor zawarł w nim historię polskiego emigranta, który pod wpływem lektury Pana Tadeusza przeżywa swoisty powrót do ojczyzny, którą opuścił czterdzieści lat temu. "Wspomnienie z Maripozy" to opowiadanie, którego akcja toczy się Ameryce końca XIX wieku. Narrator i bohater to Polak, podróżujący po Stanach Zjednoczonych. Podczas swojej podróży spotyka w Maripozie rodaka - starego Putramenta. Putrament jest emigrantem, który od wielu lat mieszka poza Polską. Żeby nie zapomnieć ojczystego języka - czytuje codziennie Biblię w XVI-wiecznym przekładzie Jakuba Wujka. Nowela "Sachem" opisuje losy indiańskiej osady o nazwie Chiavatta zniszczonej przez bezwzględnych białych. Na jej miejscu powstała miejscowość Antylopa, w której życie toczyło się niezwykle przyjemnie, mieszkańcy jednak nie mieli świadomości, że ich siedziba położona jest na zgliszczach osady Indian. Pewnego dnia do Antylopy przyjechał z przedstawieniem cyrk. Miał w nim wystąpić sachem - wódz plemienia Czarnych Węży żyjącego niegdyś w Chiavatcie, ostatni z potomków wodza Czarnych Węży. Kiedy nadszedł czas występu wodza, zaczął on nieoczekiwanie śpiewać pieśń wojenną...

zob. w.bibliotece.pl

Status dostępności:

Filia w Powroźniku

Są egzemplarze dostępne do wypożyczenia: sygn. 821.162.1-3 (1 egz.)

Recenzje:

„Latarnik” autorstwa Henryka Sienkiewicza to nowela powstała w 1881 roku. Inspiracją do jej napisania była historia zawarta w jednej z korespondencji z Ameryki Juliana Horaina, w której autor opisał losy Polaka Sielawy, który zaczytawszy się w powieści Zygmunta Kaczkowskiego „Murdelio”, zapomniał zapalić latarnię i przez to stracił posadę.
Sienkiewicz wzorując się na prototypie, stworzył postać Skawińskiego – zaprawionego w walce, (...) umęczonego przez życie samotnego człowieka. Kiedy go poznajemy, jest już w podeszłym wieku; szuka swojego miejsca, gdzie w końcu będzie mógł odpocząć. Przebywając w Aspinwall niedaleko Panamy, Skawiński aplikuje na stanowisko latarnika na małej wysepce, które po wypadku poprzednika jeszcze nie zostało obsadzone. Z racji znacznego braku w latach siedemdziesiątych XIX wieku kandydatów na tę posadę, bohater noweli po krótkiej rozmowie z konsulem Stanów Zjednoczonych otrzymuje pracę latarnika i nareszcie odnajduje upragniony spokój. Mieszkając na wysepce, nie mając praktycznie kontaktu ze światem zewnętrznym, Skawiński oddaje się kontemplacji otaczającej go przyrody, a także wspomina dawne dzieje, dzięki czemu możemy poznać jego losy od około 1830 roku. Z czasem powiew nowości i ustabilizowania w życiu latarnika gaśnie, a zastępuje je monotonia, która zostaje przerwana w momencie dostarczenia paczki z lekturą „Pana Tadeusza”. Dogłębnie poruszony bohater przenosi się wraz z tekstem Inwokacji do swojej ojczyzny, do Polski; wyrywa się z letargu. Przez gwałtowny napływ wspomnień zaniedbuje on swe obowiązki, co skutkuje wypadkiem, zwolnieniem z wymarzonej posady i dalszym tułactwem.
Zdecydowanie postać Skawińskiego możemy nazwać postacią tragiczną – los nie pozwolił mu pozostać w ukochanej Polsce, ale też zapuścić korzeni w innym miejscu; był skazany na nieustanne tułactwo. Jednak nie poddawał się, szukał innej drogi, walczył. Posada latarnika wydawała się być idealnym rozwiązaniem, wysepka dawała mu poczucie pozornego spoczynku i bezpieczeństwa, ale samotność oraz odosobnienie zaczęły zacierać pragnienie powrotu do ojczyzny. Dopiero utwór Adama Mickiewicza obudził uśpione w bohaterze uczucia. Sienkiewicz bardzo dobitnie przedstawił w tej sytuacji rolę literatury w życiu człowieka, zwłaszcza tej rodzimej, postawę patriotyzmu oraz tożsamości narodowej.
Zdecydowanie mogę polecić tę książkę każdemu, kto zapomniał kim jest i szuka prawdziwych postaw oddania swemu narodowi. Jest to wspaniała nowela, skłaniająca do refleksji, wzmacniająca jestestwo czytelnika. Powinna być obowiązkową pozycją do przeczytania przez każdego Polaka.